د موقت حکومت په درې کلنه موده کې د اسلامي امارت رهبر په مکرر ډول د هېواد د وضعیت د ښه والي او د یوه مشخص حکومتي چوکاټ د ټاکلو فرمانونه صادر کړي دي.
د اسلامي امارت د مشر هبة الله اخندزاده فرمانونه په هیواد کې د اسلامي امارت له بیا تاسیس وروسته د حکومت او اتباعو د تطبیق لپاره د قوانینو اصلي سرچینه ده.
اسلامي امارت د ۱۳۸۲ کال اساسي قانون تعلیق کړی او اساسي قانون او جزایي احکام نه لري، خو د اسلامي امارت مسؤلین د اسلامي شریعت له نظره د اساسي قانون نه شتون یوه قانوني خلا نه ګڼي.
په همدې حال کې، د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد وایي: «موږ په قانوني خلا کې نه یو، اسلامي شریعت یو جامع قانون دی ،چې په حکومت او نظام کې د هر فرد وظیفه ټاکي، اسلامي فقهې پرې بحث کړی.»
په همدې حال کې اسلامي امارت په وار وار په هیواد کې د نوي اساسي قانون د جوړولو اعلان کړی دی. یوه مسله چې په اړه یې نور جزئیات لا نه دي ورکړل شوي.
د اسلامي امارت تګلارې په مختلفو برخو کې دي، چې تر ټولو مهم یې له نشه يي توکو سره مبارزه، بشري حقونه، د ښځو د جامو څرنګوالی، د جنايي سزاګانو او یو شمېر نورو دولتي مسایلو په اړه دي.
اسلامي امارت واک ته د راستنیدو په لومړیو ورځو کې رسنیو ته د خپل حکومت بیلابیل تفاوتونه تعریف کړل.
د اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد د ۱۴۰۰ لمریز کال د اسد په ۲۶ (د جمهوري نظام له سقوط څخه دوه ورځې وروسته) په یوه خبري ناسته کې رسنیو ته ډاډ ورکړ، چې دوی کولی شي د فرهنګي چوکاټ او اسلامي ارزښتونو په چوکاټ کې خپلو کارونو ته دوام ورکړي.
د فرهنګي چوکاټونو او اسلامي ارزښتونو دوه پراخو او مبهم اصطلاحاتو د ازادو رسنیو د برخلیک په اړه ډېرې اندېښنې راپارولې او وروسته د اسلامي امارت چارواکو د خبریالانو او رسنیو د کار د څرنګوالي په اړه هدایات صادر کړل.
د افغانستان مطبوعاتي مرکز رسنیو ته د اسلامي امارت د دریځ په اړه د اسلامي امارت د ۱۷ لارښوونو په اړه راپور خپور کړی دی.
خبریالان او رسنۍ مکلف دي چې د امارت چارواکي د افغان حکومت د چارواکو په توګه معرفي کړي.
په رسنیو کې د موسیقۍ منع کول
په رسنیو کې د ښځو او نارینه وو جلا کول او له نارینه وو سره د ښځو د مرکې کولو منع کول او یا نارینه له ښځو سره مرکه کول.
او ځینې نورې لارښوونې چې د اسلامي امارت له واکمنۍ وروسته په دې دریو کلونو کې د موقت حکومت له خوا له رسنیو سره شریکې شوې دي.
په همدې حال کې د ۲۰۱۴ کال د اګست په ۱۲ مه د اسلامي امارت مشر هبة الله اخندزاده د ښځو د حقونو په اړه فرمان صادر کړ. فرمان کې ټولو دولتي چارواکو، دیني عالمانو او قومي مشرانو ته لارښوونه کړي چې د ښځو د حقونو د ښه تامین په برخه کې لاندې ټکي په پام کې ونیسي..
د واده پر مهال د بالغو نجونو رضایت اړین دی.
هغه څوک چې څو مېرمنې ولري واجب دی چې د ټولو ښځو حقوق د شريعت له حکم سره سم ورکړي او په منځ کې يې عدالت تامين کړي.
د يو شمېر نورو مواردو په يادولو سره د حج او اوقافو وزارت، د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت او سترې محکمې په ګډون اړوندو بنسټونو ته لارښوونه وشوه چې د دغه فرمان د لا ښه تطبيق لپاره لازم تدبيرونه ونيسي.
د ښځو د جامو په اړه د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت د اسلامي امارت د رهبري هیئت هغه فرمان صادر کړ چې د هغې په یوه اجرائیوي برخه کې راغلي دي:
که په دولتي ادارو کې ښځينه کارکوونکې حجاب ونه ساتي نو له دندو به ګوښه کېږي او که په دولتي ادارو کې کار نه کوي هغه ښځې چې له درېيمې سپارښتنې وروسته حجاب نه اغوندي مجازات کېږي.
په همدې حال کې د امر بالمعروف او نهی از منکر وزارت سرپرست د فرمان د تطبیق په برخه کې د اسلامي امارت د هوډ خبره کوي.
د اسلامي امارت مشر هیبت الله اخندزاده په خپل وروستي فرمان کې ویلي چې د جماعت لمونځ د شریعت له مخې فرض دی او څوک چې یې پریږدي د سزا مستحق دي.
د هیبت الله اخندزاده په څوارلس ماده ییز فرمان کې راغلي دي
د اسلامي امارت تر ادارې لاندې د ادارو او وزارتونو مامورین او مامورین په جماعت سره لمونځ کوي.
که مامورین له عذر پرته د جماعت لمونځ ادا نه کړي، لومړی باید د اړوند وزارت یا د ادارې مسوولین سپارښتنه وکړي، چې د حنفي فقهې له نظره هغه کس مجازات کړي چې د جماعت لمونځ پریږدي.
د ارشاد، حج او اوقافو وزارت مکلف دی چې په دې فرمان کې شاملې سپارښتنې په پرله پسې ډول خلکو ته ورسوي.
دا په داسې حال کې ده چې د اسلامي امارت رهبر تر اوسه د نجونو او ښځو د تعلیم او کار ته د لاسرسي په اړه کوم فرمان نه دی صادر کړی.
