بریکس (BRICS) نام گروهی به رهبری قدرتهای اقتصادی نوظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای برازیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده است. بریکس یک ائتلاف فراقارهای به شمار میآید که ساختاربندی جدیدی را برای اقتصاد و سیاست جهانی فراهم کرده است.
اندیشه شکلگیری گروهی به نام بریکس، در سال ۲۰۰۱ ازسوی مؤسسه سرمایهگذاری گلدمن ساکس ، به منظور پیشبینی اوضاع اقتصادی جهان و قدرتهای برتر آن در نیم قرن آینده مطرح شد. جیم اونیل اولین بار نام مخفف این گروه را در سرعنوان یک روزنامهٔ اقتصادی به کار برد.
رایزنی ها برا ی ایجاد سازمان بریکس نخستین باردرسال ۲۰۰۶ درحاشیه شصت ویکمین نشست سازمان ملل توسط وزیران خارجه روسیه ،چین ،هند و برازیل آغازشد و اولین نشست رسمی این سازمان هم درسال ۲۰۰۹ به میزبانی روسیه برگزار شد و اهداف آن روی روشهای بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان متمرکزبود.
اعضای بریکس هر چند کشورهای نوپای صنعتی هستند اما توانستهاند در چند سال اخیر اهمیت خود را به رخ آمریکا و کشورهای اروپایی بکشند. اعضای این گروه برخلاف تصور تنها به همکاریهای اقتصادی بسنده نکردهاند. هر چند رشد پرشتاب اقتصادی این کشورها ابتدا آنها را به هم پیوند داد، اما اعضای این گروه اکنون در تلاش هستند تا در معادلات سیاسی جهان هم فعالانهتر عمل کنند. همچنین این کشورها درمورد برقراری روابط پولی و بازرگانی نزدیک با یکدیگر و ایفای نقش مؤثر و بیشتر در امور اقتصادی جهان تصمیم های جدیدی را روی دست گرفتند که ایجاد بانک بریکس و چاپ واحد پول به نام بریکس درکشورهای عضوازدست آوردهای این سازمان د رسال ها ی اخیر بوده است .
روسیه و چین دو عضو دائمی شورای امنیت و ۳ عضو دیگر هم از نامزد های عضویت در این شورا به حساب میآیند. کشورهای عضو بریکس در نشستهای خود خواستار نفوذ بیشتر اعضای خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد اند و این مساله به خوبی هدف این کشورها را برای بازی کردن نقشی پررنگتر در مسائل بینالمللی نشان میدهد. سهم کشورهای عضو بریکس از اقتصاد جهانی در سالهای اخیر به سرعت افزایش پیدا کرده و انتظار میرود این روند همچنان ادامه داشته باشد.افزون بر این، وزن دیپلماتیک کشورهای بریکس هم در حال افزایش است و به همین خاطر گروه آنها را باید تشکلی از کشورهای راهبردی در سالهای آینده دانست.
هو جینتائو، رئیسجمهور پیشین چین معتقد است که گروه کشورهای عضو بریکس، حامی و ارتقادهندهٔ اوضاع کشورهای در حال رشد و نیرویی برای حفظ صلح جهان هستند.
اهداف بریکس به ویژه چین و روسیه تلاش میکنند با گسترش گروه بریکس یک وزنه متقابل در برابر غرب یعنی گروه جی هفت ایجاد کنند. برعکس برازیل تا حدی با این مفکوره که بریکس در برابر کشورهای صنعتی غرب قرار بگیرد، مخالف است؛ نکته جالب تشکیل گروه بریکس که قرار است در برابر اقتصاد غرب . یعنی امریکا و اروپا قرار گیرد ،اینست که انیشه نخست تشکیل گروه بریکس به وسیله یک شرکت خدمات مالی و بانکداری امریکایی مطرح شد.
اکنون برازیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی اعضای اصلی بریکس هستند.
با تصمیم سران بریکس، قرار است کشورهای ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ارجنتاین، مصر و اتیوپیا نیز بهگونهی رسمی به این سازمان بپیوندند.
با اضافه شدن کشورهای فوق به اعضای بریکس که یک تعداد شان عضویت سازمان اوپیک را نیز دارند چی تاثیری بر موازنه اقتصادی منطقه و جهان دارد ؟ مواردی است که گذرزمان به آن پاسخ خواهد داد.
نشست بریکس قرار است از ۲۲ تا ۲۴ اکتبرامسال به میزبانی روسیه در شهر کازان این کشوربرگزار شود. امارت اسلامی افغانستان نیز برای اشتراک دراین نشست درخواست رسمی کرده که هنوز پاسخی درین باره ازاین سازمان دریافت نکرده است.